MR. ALIEN ALIAS JEAN-LUC GODARD’S 94STE
Vandaag zou hij, Jean-Lac Godard zijn 94ste verjaardag gevierd hebben. Of het ook een groot feest geworden zou zijn, zoals bij meer grote der aarde, is trouwens nog maar de vraag, want lichtelijk eigengereid was hij wel. Waaraan we dan overigens wel weer heel veel moois te danken hebben.
Landgraaf, 3 december 2024, 13:34
Nu, anno 2024, valt het allemaal veel beter te begrijpen. Destijds eind jaren 50 begin jaren 60 was het een enorme schok. Jean-Luc Godard en zijn collega filmmakers zetten de complete Hollywood filmwereld op zijn kop. ‘Nouvelle Vague’ was geboren en tartte alles waar Hollywood voor stond. Hollywood representeerde niet alleen de ultieme ‘droomfabriek’. Nee, Hollywood presenteerde de film als het echte leven. En dat is het natuurlijk niet, een film is niet het echte leven.
Piraten, cowboys, helden, de ‘goede’ gangster en eeuwig en altijd; de goede en de slechte. Het western-genre toont dit het beste: de cowboy met de witte hoed is de goede, en de cowboy met de zwarte is de slechte. Eenvoudiger gaat het simpelweg niet. En al met al: het is fake. Het is een droomwereld waarin de toeschouwer voor korte tijd weg kan dromen. Die droom ging echter zo ver dat de normale mens het voor echt aan ging nemen. Jean-Luc Godard en enkele van zijn collega’s wilden daar een punt achter zetten.
Jean-Luc Godard werd op 3 december 1930 in Parijs geboren. Hij was echter Frans-Zwitsers. Zijn ouders waren welgestelde Zwitsers hetgeen hun zonder al te veel problemen in staat stelde om de Tweede wereldoorlog in veiligheid in Zwitserland door te brengen. In 1949 keerde de familie terug naar Frankrijk. Hij studeerde volkenkunde aan de elite universiteit de Sorbonne. In deze periode leerde hij ook Francois Truffaut, jacques Rivet en Eric Rohmer kennen. Met Rivette en Rohmer begon hij een filmkrant. In 1952 begon hij voor Les cahiers du cinema te schijven. En in 1953 kwam er dan toch zijn eerste eigen film: Opération Béton.
Er volgden korte komedies en homages aan Jean Cocteau en Mack Sennett. In 1959 kwam zijn doorbraak met de film ‘A bout de souffle’ waaraan Jean Paul Belmondo en Jean Seberg meewerkten. De film werd een enorm succes en nu nog steeds als klassieker. De film speelde een hele belangrijke rol in de nieuwe filmstroming ‘Nouvelle Vague’. Kenmerken van deze stroming zijn het filmen met een handcamera, doorgedreven elipsgebruik, de personen spreken tegen de camera, natuurlijke belichting, het soort muziek erbij is jazz, de auteur staat centraal en nog enkele andere regels die bij voorkeur gehanteerd werden. Halverwege de jaren 60 doofde de beweging echter uit, hetgeen achteraf alleen maar heeft bijgedragen aan de mystiek ervan.
Jean-Luc Godard trouwde in 1959 met de Deense Anna Karina, wiens echte naam Hanne Karin Bayer was. In 1965 volgde de scheiding. Later trouwde hij voor de tweede keer en wel met Anne-Marie Miëville. In zijn latere leven experimenteerde Godard ook met de politieke film en autobiografisch werk. Kasscuccesen werden het niet maar zijn werk bleef wel steeds onder de aandacht van het publiek en van de filmkenners en dat met heel wat positieve kritieken.
Het best karakteriseerd hij zichzelf met een uitspraak die hij tijdens een interview deed: “Nu vertrouwen mensen mij absoluut, ik hoop dat ik ze teleurstel.” Vaag en tegelijkertijd ’to the point’. Nouvelle vague dus.
Fotografie: Gilbert Uzan/ Gamma-Rapho
